เรื่อง  “HOME  การเรียนรู้แห่งชีวิต”

 การปฏิรูปการศึกษาให้สำเร็จต้องอาศัยพลังสร้างสรรค์จากแนวทางต่าง ๆ  ครู  อาจารย์มีบทบามมากครับ  แต่ภาระการศึกษาก็มิได้ยึดติดแต่เพียงการศึกษาในห้องเรียน  การศึกษาที่พัฒนาแล้วหมายถึงการเรียนรู้รอบทิศ  360  องศา  การเรียนรู้  24  ชั่วโมง  เชิงสร้างสรรค์  การเรียนรู้จากสภาพแวดล้อมรอบทิศ  ทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน  โลกใบนี้คือบ้านหลังใหญ่ในการเรียนรู้  การศึกษาที่ดีมีคุณภาพ  ควรสามารถวางแผนได้จากห้องเรียน  ออกสู่นอกห้องเรียน  และดูแลให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีระบบไปด้วยกัน  การประสานเชื่อมโยงกิจกรรมให้สอดคล้องกันตามวัตถุประสงค์  จะสามารถสร้างสรรค์ให้เด็กและเยาวชนมีคุณภาพได้  ให้การเรียนรู้เป็นวิธีแบบธรรมชาติ  การเรียนรู้ที่บ่มเพาะด้วยทัศนคติ  หลักสำคัญอยู่ที่การสร้างบรรยากาศการเรียนรู้ให้เขาอยากเรียนรู้และตระหนักอยากเรียนรู้อย่างซาบซึ้ง  ดีกว่าวิธียัดเยียดความรู้  และบรรจบจากการอยากรู้  ผสานกับผู้สอนที่มีความสุขจากการถ่ายทอด โดยใช้เครื่องมือ  คือสภาพแวดล้อมรอบทิศ  คือโลก  บ่มเพาะเหมือนต้นไม้ที่ต้องการดินดี  ปุ๋ยดี  แร่ธาตุดี  อากาศ  แสง  น้ำ  ภาพแวดล้อม  บ่มให้มีคุณภาพ  แปลว่าทุกปัจจัยรายล้อมสร้างคน  ถ้าบริบทจากปัจจัยต่าง ๆ  ดี  ก็งอกงาม  ผลงดงาม  จากสภาพแวดล้อมนั่นเองในห้องเรียนทำหน้าที่ได้ส่วนหนึ่ง  แต่การบ่มเพาะเกิดจากประสบการณ์รอบทิศ  นั่นจึงชี้ชวนให้คิดว่า  การเรียนรู้คุณภาพจึงต้องวางแผนรอบทิศร่วมกัน  หลักสูตรแห่งการเรียนรู้อย่างสร้างสรรค์ครับ  หลักสูตรบ่มเพาะประสบการณ์เพื่อสร้างคนคุณภาพอย่างมีอัตลักษณ์  ด้วยแนวคิด  H O M E

1. H  เป็นตัวแทนของ  home  บ้าน  จุดเริ่มต้นของการเรียนรู้ที่สำคัญ  เราเรียนรู้จากบ้านมากมาย  ประสบการณ์การใช้ชีวิตในบ้านถือว่าดีที่สุด  เราเรียนรู้ตั้งแต่การนอนหลับ  ฝัน  ตื่น  ทำกิจกรรมร่วมกันในครอบครัว  เมื่อบ้านมีคุณภาพ  คนในชาติก็มีคุณภาพ  และเมื่อบ้านเป็นส่วนสำคัญในการบ่มเพาะคน  หน้าที่แห่งการเรียนรู้เชิงสร้างสรรค์ในบ้านจึงมีส่วนในการสร้างคนมากที่สุด

2. O  คือ  organization office  องค์กร  สำนักงาน  ประสบการณ์ในการฝึกอาชีพ  เป็นแหล่งสร้างแรงบันดาลใจที่มีบทบาทมากต่อการบ่มเพาะเสมือนจริงตั้งแต่งเยาว์วัย  ความร่วมมือระหว่างองค์กรต่อสถาบันการศึกษามีส่วนสำคัญมากต่อการเรียนรู้แนวใหม่  กิจกรรมที่ควรสนับสนุน  เช่น  การออกแบบเครือข่ายสหกิจ  ความร่วมมือ  การฝึกวิชาชีพ  การออกแบบหลักสูตรร่วมแบบบูรณาการ  การให้ทุนการศึกษา  การให้ทุน  1  องค์กร  1  โรงเรียน  หรือความร่วมมือ  1  องค์กร  1  ห้องเรียน  การออกแบบความร่วมมือในโครงการ  CRS  ขององค์กร  โดยวางแผนการใช้งบต่อการพัฒนาการศึกษาให้มีบทบาทมาก

3. M  มีสองสื่อความหมาย  คือ  media  สิ่งต่าง ๆ  ในสังคม  อีกความหมายคือ  man  มนุษย์หรือคนในการสื่อสาร  media  ครอบคลุมถึงสื่อทุกประเภท  สื่อออนไลน์  โทรทัศน์  วิทยุ  สื่อสิ่งพิมพ์  สื่อแนวใหม่  ถ้าเราสามารถประยุกต์สื่อให้มีผลต่อการพัฒนาการเรียนรู้  การคัดสรร  และสร้างสรรค์สื่อ  การเรียนรู้แนวใหม่  ให้ผู้เรียนสามารถใช้ปัญหาในการเลือกรับสื่อที่มีคุณภาพ  ในขณะที่ห้องเรียนจะต้องทำให้หน้าที่สร้างสรรค์สื่อเรียนรู้แนวใหม่แก่ผู้เรียน  ผู้สอนผู้ถ่ายทอดควรประยุกต์ให้ทันสมัยให้น่าสนใจ  ในแนวคิด  creative experience learning  อีกทั้งถ้าสามารถบูรณาการองค์ความรู้ไปพร้อมกับสื่อต่าง ๆ  ภายในใต้ร่มหรือโจทย์เดียวกัน  ในเชิงปฏิบัติอาจใช้สื่อแนวใหม่ในการหาข้อมูลในประเด็นร่วมกัน  อาจคัดสรรสื่อมาใช้ในการเป็นเครื่องมือสร้างบรรยากาศในห้องเรียน  การชี้แนะในการนำสื่อมาเป็นประโยชน์ต่อการเรียนรู้  และสร้างสรรค์นวัตกรรมแนวใหม่

4. Eประกอบด้วย  environment  สิ่งแวดล้อม  สภาพแวดล้อม  คือ  การสร้างสรรค์สภาพแวดล้อมในการเรียนรู้ให้มีคุณภาพเหมาะสมกับวิชา  ส่งเสริมวิชาการออกแบบบรรยากาศแห่งการเรียนรู้ให้เกิดความสุขในการเรียน  การสอน  ให้เกิดแรงสูงใจในการเรียนรู้  การออกแบบห้องเรียนแนวใหม่  การออกแบบห้องสมุดแนวใหม่  การสร้างสรรค์สภาพแวดล้อมแนวใหม่  ในการเรียนรู้ตลอดชีวิต

จากสาระ  4  กลุ่ม  แนวคิด  HOME  คือการมองการศึกษาเป็นร่มใหญ่  คือบ้านแห่งการเรียนรู้โลกคือบ้านใหญ่ให้เราเรียนรู้  การเรียนรู้แห่งชีวิต  การพัฒนาการศึกษาเชิงปฏิบัติ  360  องศา  ส่วนหนึ่งขอบงแรงบันดาลใจแห่งประเทศไทย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์  เอกพงษ์  ตรีตรง.  แรงดลใจ.  คณะมัณทนศิลป์  มหาวิทยาลัยศิลปากร.